Budowa geologiczna
Dolina zbudowana jest z dwóch głównych rodzajów skał. Część południowa (górna), powyżej Wyżniej Bramy Chochołowskiej, zbudowana jest ze skał krystalicznych – gnejsów i granitów. Część północna (dolna) zbudowana jest ze skał osadowych – łupków, wapieni kredowych i dolomitów triasowych.
Ukształtowanie terenu
W dolnej części doliny, o długości około 4 km, tworzy się głęboki wąwóz z przewężeniami zwanymi bramami: Niżnia Brama Chochołowska i Wyżnia Brama Chochołowska. Górna część doliny rozdziela się na trzy główne ramiona: Dolinę Starorobociańską, Dolinę Chochołowską Wyżnią i Dolinę Jarząbczą.
Szczyty otaczające dolinę:
Dolinę otaczają liczne szczyty, m.in.:
- Wołowiec (2064 m n.p.m.)
- Starorobociański Wierch (2176 m n.p.m.)
- Trzydniowiański Wierch (1758 m n.p.m.)
- Ornak (1854 m n.p.m.)
- Grześ (1653 m n.p.m.)
- Rakoń (1879 m n.p.m.)
- Potoki i jaskinie: Dnem doliny płynie Chochołowski Potok, który poniżej wylotu doliny zwany jest Siwą Wodą. W dolinie występują liczne zjawiska krasowe, w tym jaskinie, z których największą jest Szczelina Chochołowska.
Polany Doliny Chochołowskiej
🌲 Siwa Polana
To początek Doliny Chochołowskiej, położony na wysokości około 925 m n.p.m. Znajduje się tu parking oraz przystanek dla kolejki turystycznej i dorożek. Siwa Polana jest punktem wyjścia na szlaki prowadzące w głąb doliny.
🌼 Polana Huciska
Położona około 45 minut marszu od Siwej Polany, na wysokości około 989 m n.p.m. Dawniej funkcjonował tu parking samochodowy, obecnie jest to przystanek końcowy dla kolejki turystycznej. W okolicy znajduje się bacówka, gdzie można zakupić tradycyjne oscypki.
🏞️ Polana Trzydniówka
Znajduje się na wysokości około 1080 m n.p.m., w pobliżu wylotu Doliny Jarząbczej. Jest to miejsce, gdzie szlak czerwony prowadzi na Trzydniowiański Wierch. Polana oferuje piękne widoki na otaczające szczyty.
🐑 Polana Chochołowska
Największa polana w polskich Tatrach, rozciągająca się na wysokości 1090–1175 m n.p.m. Ma długość około 700 metrów i szerokość do 350 metrów . Znajduje się tu Schronisko PTTK, kaplica św. Jana Chrzciciela oraz liczne szałasy pasterskie. Wiosną polana słynie z kwitnących krokusów, przyciągając wielu turystów.
🗺️ Mapa
W rejonie Doliny Chochołowskiej w Tatrach Zachodnich znajduje się kilka istotnych zworników Głównej Grani Tatr (GGT), które odgrywają kluczową rolę w topografii tego obszaru. Oto najważniejsze z nich:
🏔️ Wołowiec (2064 m n.p.m.)
Wołowiec to znaczący zwornik, z którego rozchodzą się trzy grzbiety: północny w kierunku Doliny Chochołowskiej, południowy ku Dolinie Jamnickiej oraz zachodni ku Dolinie Rohackiej. Jest to popularny cel wycieczek, oferujący rozległe panoramy Tatr Zachodnich.
🏔️ Siwy Zwornik (1965 m n.p.m.)
Siwy Zwornik to charakterystyczny szczyt w Głównej Grani Tatr, z którego odchodzą grzbiety w kierunku Doliny Starorobociańskiej oraz Doliny Pyszniańskiej. Jest to punkt, przez który przebiega granica polsko-słowacka.
Te zworniki stanowią ważne punkty orientacyjne i węzły szlaków turystycznych w rejonie Doliny Chochołowskiej, umożliwiając różnorodne warianty wędrówek po Tatrach Zachodnich.
🏔️ Ograniczenia orograficzne Doliny Chochołowskiej
- Północ (wylot doliny): Siwa Polana, położona na wysokości około 910–935 m n.p.m., stanowi początek doliny i punkt wyjścia dla wielu szlaków turystycznych.
- Południe (górna część doliny): Dolina podchodzi pod główną grań Tatr między Wołowcem (2064 m n.p.m.) na zachodzie a Siwym Zwornikiem (1965 m n.p.m.) na wschodzie. Tędy biegnie granica państwa oraz znakowany czerwono szlak turystyczny, będący częścią Głównego Szlaku Tatrzańskiego.
- Zachodnie ograniczenie: Grzbiet graniczny ciągnący się od Grzesia (1653 m n.p.m.) przez Długi Upłaz do Rakonia (1879 m n.p.m.).
- Wschodnie ograniczenie: Masyw Ornaku, w tym Kominiarski Wierch (1829 m n.p.m.), oddzielający Dolinę Chochołowską od Doliny Kościeliskiej.
🌄 Charakterystyka doliny
Dolina Chochołowska jest doliną walną, co oznacza, że ciągnie się od podnóża gór aż po główną grań Tatr. W dolnej części doliny znajdują się dwa charakterystyczne zwężenia:
- Niżnia Brama Chochołowska: Ciasny wąwóz skalny, w którego pobliżu znajduje się Wywierzysko Chochołowskie – źródło o stałej temperaturze wody około 5–6,3°C.
- Wyżnia Brama Chochołowska: Kolejne przewężenie doliny, położone wyżej, również o charakterze skalnego wąwozu.
W górnej części doliny znajduje się Polana Chochołowska, na której zlokalizowane jest Schronisko PTTK. Z tego miejsca prowadzą szlaki turystyczne na okoliczne szczyty, takie jak Grześ, Rakoń, Wołowiec, Trzydniowiański Wierch czy Starorobociański Wierch.
Dolina Chochołowska jest również znana z wiosennych krokusów, które przyciągają wielu turystów. Jest to jedno z nielicznych miejsc w Tatrach, gdzie dozwolone jest poruszanie się z psem oraz jazda na rowerze.